Quy định xử phạt "tội bất hiếu", “chồng chửi vợ”, “chồng ngăn vợ gặp bạn bè”,... đã tồn tại nhiều năm, nhưng thực tế, hầu như chưa ai bị xử lý.
Từ hôm nay (28/12), Nghị định mới, trong đó có các quy định cũ này chính thức có hiệu lực. Nhưng nhiều người vẫn đặt câu hỏi về tính khả thi của những quy định này.
Lấy tiền vợ để phạt chồng
Giải thích cho việc những quy định trên còn thiếu khả thi, Thạc sỹ Hà Thị Thanh Vân (Phó trưởng Ban Chính sách - Pháp luật, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam) cho rằng, hôn nhân và gia đình có tính đặc thù so với các quan hệ xã hội khác, cho nên phương pháp xử lý hậu quả cũng mang tính đặc thù.
Thạc sỹ Hà Thị Thanh Vân - Phó trưởng Ban Chính sách - Pháp luật, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam
Thạc sỹ Vân phân tích: Người gây bạo lực và nạn nhân sau sự cố vẫn tiếp tục sống cùng nhau. Tài sản của vợ chồng là tài sản chung hợp nhất. Rất ít người có tài sản riêng. Về bản chất, việc xử phạt là lấy tiền chung để nộp phạt cho hành vi của cá nhân thực hiện. Do vậy, tính hiệu quả sẽ không cao, bất lợi vẫn rơi vào nạn nhân và những thành viên khác trong gia đình.
Bà Vân thừa nhận, hành vi bạo lực gia đình vẫn khó xác minh chứng cứ. Có trường hợp được xác minh là vi phạm, nhưng chính nạn nhân lại làm đơn bãi nại trước khiến việc xử phạt không thực hiện được.
"Quá trình hoạt động phòng chống bạo lực gia đình và tham gia xây dựng các văn bản luật về phòng chống bạo lực gia đình, chúng tôi đã rất băn khoăn về tính khả thi của một số quy định xử phạt." - Bà Vân cho hay.
Thạc sỹ Hà Thị Thanh Vân vẫn cho rằng, với đặc thù hôn nhân và gia đình, quan trọng nhất không phải là phạt tiền mà nên giúp người có hành vi chưa tốt hướng thiện bằng hình thức “xử phạt” mang tính hài hòa giữa răn đe của pháp luật với đạo lý làm người.
Bà Vân cho biết, thời gian qua, các cấp Hội phụ nữ đã tổ chức nhiều cuộc gặp gỡ với người có hành vi bạo lực. Thành viên của Hội đã cung cấp thông tin về chức năng, giá trị của gia đình, những bất lợi gia đình phải gánh chịu khi có hành vi bạo lực. Mặt khác cho người ta thấy vai trò của mỗi thành viên gia đình trong việc xây dựng, giữ gìn hạnh phúc gia đình...
"Hầu hết người được chia sẻ đều thừa nhận mình đã sai và cam kết sẽ thay đổi." - Nữ Phó Phòng Chính sách Pháp luật của Hội Phụ nữ Việt Nam chia sẻ.
Nên bỏ bớt nếu không khả thi
Trả lời câu hỏi về trách nhiệm của cơ quan quản lý trong việc thực thi văn bản luật, bà Vân cho rằng, sở dĩ những quy định trên vẫn được ban hành vì được lập luận trên nguyên tắc “răn đe”, phòng ngừa là chính.
Bản chất việc xử phạt “chồng chửi vợ” là lấy tiền chung của cả hai vợ chồng để nộp phạt cho hành vi riêng của chồng. (Ảnh minh họa)
Thạc sỹ Vân tính toán, các cơ quan xây dựng luật cần nghiên cứu để có thể loại bỏ bớt một số quy định dùng tiền để phạt. Thay vào đó là tăng các hình thức phạt hướng vào chính cá nhân người có hành vi bạo lực để không ảnh hưởng đến các thành viên khác trong gia đình.
"Tuy nhiên, việc làm này cũng không dễ dàng vì Quốc hội đã quyết định bỏ nghĩa vụ lao động công ích." - Bà Vân băn khoăn.
Luật sư Ngô Ngọc Thủy (Trưởng Văn phòng Luật sư Ngô Ngọc Thủy, Hà Nội) cho rằng, với đặc trưng tập quán văn hóa, xã hội, con người của Việt Nam, việc xử phạt hành chính về bạo lực gia đình rất khó thực hiện.
“Đánh nhau ngoài đường còn khó xử lý nói gì đánh nhau trong nhà(?!)” – Luật sư Thủy nói.
Theo luật sư Thủy, những quy định này chỉ là bước đầu để người dân làm quen. Xã hội phải đạt đến mặt bằng văn minh nhất định về ứng xử, hành vi và đạo đức, những quy định này mới thực thi được. Cũng theo ông Thủy, nên xóa bỏ những chế tài chưa có tính khả thi. Khi xã hội đạt đến sự văn minh cần thiết, thấy những chế tài đó phù hợp, các nhà làm luật hãy bàn đến. Đề ra các quy định mà không thực hiện, chẳng khác nào sự học đòi, rập khuôn kiểu “xã hội khác có, mình cũng phải có”.
"Đặt ra càng nhiều quy định mà không thực hiện càng tạo ra sự nhàm chán. Sự nghiêm minh của luật pháp càng bị giảm đi." - Luật sư Ngô Ngọc Thủy nhận xét.
Theo Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng, những văn bản, quy định được ban hành sau một thời gian sẽ được rà soát lại để sửa đổi, bổ sung cho phù hợp. Các cơ quan ban hành sẽ có tổng kết, xem xét các nguyên nhân vì sao quy định đưa ra không thực hiện được. Những quy định xử phạt không khả thi sẽ được bỏ đi để sát hơn với thực tế.
Nguồn: 24h
